Het is eindelijk zover. Na maanden van zoeken en onderzoeken heb ik eindelijk het Vietnamees staaltje van kunst en wetenschap verkend dat "Tien Hau" genoemd wordt. Dit is een traditioneel Vietnamees kaartspel dat in populariteit toeneemt in mijn plaatselijke Vietnamees cultuurgebied.
Een bekende Vietnamese spreuk die veel voorkomt in onze onderzoeken over Tien Hau, is 'Đi chậm mà chắc'. Deze betekent letterlijk 'Gaan langzaam maar zeker', wat een perfecte beschrijving is van hoe men zich moet voelen wanneer ze dit complexe spel leren spelen.
Het begon op een regenachtige middag in een drukke Vietnamese koffieshop in Ho Chi Minh-stad, toen een oude man aan mijn tafel kwam zitten en me een pak speelkaarten toestak. Hij begon met een glimlach te spreken, een taal die ik niet versta. Hij had een onweerstaanbare uitstraling, zijn ogen straalden een wijsheid en een verhaallust uit. Hij was bereid mij dit geheime spel, Tien Hau, te leren. Zonder aarzeling nam ik het spel aan, niet wetende welke avonturen en inzichten dit zou brengen.
Tien Hau wordt gespeeld door 4 tot en met 6 spelers. Elk spel bestaat uit 40 kaarten. De kaarten zijn ingedeeld in vier symbolen of “suits”: bamboe (Tre), bloemen (Vanh), sperwer (Dau) en de poeder van de edele (Cung). Het spel is een mengeling van gelijkwaardigheid en strategie, waarbij de winnaar de laatste overlevende is die nog steeds kaarten heeft.
Elk spel begint met het verdelen van de kaarten. Elke speler ontvangt 10 kaarten, die hij voor zichzelf houdt. De rest van de kaarten vormen de 'speelstapel' en worden op een stapel naast de spelers gezet. De eerste speler kiest willekeurig een kaart uit zijn hand en legt deze op de speelstapel. Vervolgens is het volgende spelers beurt om te spelen. De volgende speler moet een kaart leggen die een hogere waarde heeft dan die van de vorige speler. Als er geen hogere kaart is, kan de speler kiezen om te passen. Als een speler al zijn kaarten heeft gespeeld, is hij uit het spel.
Strategisch denken is cruciaal in Tien Hau. Je moet je kaarten slimmertijdig spelen en een balans vinden tussen het behouden van sterkere kaarten voor later en het gebruiken van je zwakkere kaarten als eerste zet. Bovendien is het belangrijk om de kaarten van de andere spelers te observeren en te anticiperen op hun bewegingen.
Een belangrijk element van het spel is het gebruik van de "poeder van de edele". Dit is een speciale kaart die elke speler één keer per spel kan gebruiken. Wanneer deze kaart wordt gespeeld, kan de speler alle kaarten die voor hem liggen verbergen en vervangen door een nieuwe set van 10 kaarten.
Tien Hau is meer dan een eenvoudig kaartspel; het is een cultureel erfgoed dat het leven van honderden mensen bespeelt. Het vertelt verhalen over strategische gedachten, het vermogen om tegenstanders te begrijpen en te voorspellen, het gebruik van tijd, de kunst van bedrog en vooral de vaardigheid om met chaos om te gaan.
In de Vietnamse cultuur speelt het spel een belangrijke rol bij sociale evenementen, zowel binnen families als bij vriendengroepen. Het is een gewoonte waarin de generaties samenkomen om samen te spelen en te praten over het leven.
Naarmate ik het spel verder leerde, begon het me duidelijk te worden dat dit meer is dan alleen een spel. Tien Hau is een reflectie van de Vietnamese mentaliteit, een balans van tactiek en strategie, van snelheid en geduld. Het is een symbool van Vietnamees karakter - slim, flexibel en altijd klaar om de uitdaging aan te gaan.
Tien Hau is niet alleen een leuke manier om tijd door te brengen, maar het is ook een manier om het leven en de wereld om ons heen te begrijpen en te waarderen. Dit traditionele Vietnamees kaartspel is meer dan een spel, het is een cultuur, een erfgoed, een ervaring die je nooit vergeten zult.
